Uśpienie psa: koszty, procedura i pożegnanie

Starość i śmierć ukochanych psów to trudny i rzadko podejmowany temat. Zwierzęta starzeją się znacznie szybciej od ludzi, w związku z czym właściciele czworonogów, prędzej czy później, muszą zmierzyć się z ich odejściem. Często śmierć pupila przychodzi niespodziewanie, kiedy właściciele nie są przygotowani na pożegnanie z towarzyszem. Warto pamiętać, że  gdy psy osiągają podeszły wiek lub cierpią na poważne choroby, temat ich godnego pożegnania staje się coraz bardziej aktualny. Właściciele, nie chcąc patrzeć na cierpienie zwierząt, często zastanawiają się, kiedy nadchodzi właściwy moment, aby godnie i bezboleśnie pożegnać swojego zwierzaka. Przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące eutanazji i pożegnania z ukochanym psem.

Termin eutanazja pochodzi z języka greckiego i w medycynie weterynaryjnej oznacza łagodne i bezbolesne uśpienie zwierzęcia. W dosłownym tłumaczeniu termin ten oznacza "dobrą śmierć", od słów "eu" (piękny, dobry, łatwy, słuszny) i "thanos" (śmierć). W przypadku zwierząt często mówi się o eutanazji, która ma na celu oszczędzenie niepotrzebnego cierpienia. W świetle przepisów prawa, zarówno właściciele psów, jak i lekarze weterynarii są zobowiązani do minimalizacji cierpienia zwierząt i zapewnienia im bezbolesnej śmierci zwłaszcza, kiedy nie ma już perspektyw na ich wyleczenie.

Na łączny wydatek eutanazji psa składają się następujące koszta:

• koszt uśpienia psa za pomocą zastrzyku
• koszt środka usypiającego podawanego zwierzęciu
• koszt środków uspokajających podawanych psu
• koszty poniesione przez lekarza weterynarii (dojazd do domu właściciela, taryfa weekendowa, itp.)
• koszty kremacji lub pochówku psa

Wiele z istniejących firm ubezpieczeniowych oferuje odpowiednie polisy na wypadek śmierci zwierząt, które pokrywają koszty eutanazji i pochówku ulubieńca.

Długość życia psa jest zależna od jego rasy. Średnio psy dożywają od 10 do 13 lat. Kiedy pies osiągnie podeszły wiek częściej pojawiają się myśli o jego nieuniknionym odejściu. Nawet jeśli zwierzak ma się dobrze i jest pełen energii, warto być przygotowanym na jego pożegnanie. To pozwoli w jakimś stopniu zredukować stres towarzyszący odejściu psa i zachować względny spokój w momecie jego pożegnania.

Samo starzenie się nie jest chorobą. Pies w podeszłym wieku, często kulejący, nie musi cierpieć z powodu swojego wieku, a jego jakość życia może być całkiem zadowalająca. Jeśli pies jest nieuleczalnie chory, cierpi z powodu pogarszającej się choroby narządów wewnętrznych lub nowotworu, a ból powoduje agresję, skomlenie lub wycie, należy ukrócić zwierzęciu cierpienia. Podjęcie decyzji o uśpieniu ukochanego psa, który towarzyszył nam przez lata, nie jest proste. Wsparcia i rady w tym temacie udzieli zaufany lekarz weterynarii. To lekarz właściwie oszacuje szanse czworonoga na wyzdrowienie i – jeśli ich zabraknie – zarekomenduje decyzję o eutanazji.

Kluczowym czynnikiem decydującym o konieczności uśpienia psa jest jego sytuacja chorobowa i jakość życia. Pogarszający się stan zdrowia pupila i brak rokowań w jego leczeniu zwykle alarmują o konieczności podjęcia trudnych decyzji. Jeśli Twój pies wykazuje wiele z poniższych objawów niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Brak apetytu, odmowa jedzenia to istotny znak by skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Jeśli pies mało pije lub wcale, pomimo dostępności czystej wody, konieczna jest pilna potrzeba działania.

Pies cierpi z bólu, a jego zachowanie znacznie odbiega od dotychczasowego. Ma problemy z utrzymaniem czystości, jego zmysły są znacznie upośledzone.

Eutanazja psa musi być zawsze w pełni świadomą decyzją. Ważne, aby przygotować się do tego momentu zarówno emocjonalnie jak i organizacyjnie. Nadchodzi czas, aby przemyśleć jak chcemy pożegnać zwierzę i co ma się z nim stać po odejściu. Cześć z właścicieli zdecyduje się powierzyć organizację pożegnania psa profesjonalnej firmie świadczącej usługi kremacyjne i pogrzebowe dla zwierząt domowych. Decydując się na tę opcję warto rozważyć oferowaną usługę funduszu pogrzebowego. Założenie funduszu odpowiednio wcześniej pozwala na rozłożenie kosztów związanych z pochówkiem w czasie. Właściele zwierząt już w momencie założenia funduszu określają swoje życzenia i oczekiwania  co do formy pożegnania ukochanego zwierzęcia. Dzięki temu, w momencie  odejścia pupila mogą w pełni skupić się na przeżywaniu żałoby bez zamartwiania się o kwestie organizacji pochówku.

Postaraj się zebrać niezbędną siłę i zachowuj spokój względem cierpiącego pupila. Psy są bardzo wrażliwe i wyczuwają strach czy zmianę nastroju u swoich właścicieli.

Niekiedy istnieje możliwość uśpienia psa w domu. Takie rozwiązanie dotyczy tylko i wyłącznie zwierząt, które nie wykazują cech agresywnych ani silnych zachowań terytorialnych. Zaletą eutanazji domowej jest to, że zarówno zwierzę jak i jego właściciel znajdują się w znanym sobie otoczeniu.

Proszę zwrócić uwagę, że pojawienie się weterynarza na terytorium psa może przyciągnąć jego uwagę i przysporzyć dodatkowego stresu. W takiej sytuacji zawsze daj psu poczucie, że nie opuścisz jego boku. Uspokajaj pupila głaskaniem.

Pożegnanie w znajomym otoczeniu pomoże Tobie i psu godnie zakończyć wspólnie spędzony czas. Należy pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, zwłoki psa po eutanazji muszą być poddane utylizacji bądź przekazane do kremacji i pochówku.

W klinice weterynaryjnej istnieją najlepsze warunki do przeprowadzenia sprawnej eutanazji. Lekarz ma tam do dyspozycji zarówno niezbędny sprzęt medyczny jak i doświadczone osoby z personelu pomocniczego. Nie przejmuj się, jeśli podczas eutanazji emocje wezmą górę. Weterynarze doskonale wiedzą jak sobie radzić w takich sytuacjach i potrafią zrozumieć każdą reakcję.

Po eutanazji właściciel może podjąć decyzję o pozostawieniu zwierzęcia w gabinecie. Weterynarz, za zgodą właściciela, zajmie się przekazaniem pupila firmie utylizacyjnej lub zakładowi pogrzebowemu dla zwierząt domowych.

Właściciele zwierząt mogą sami zdecydować, czy chcą być obecni przy eutanazji. Wielu z nich przeżywa olbrzymi stres wywołany koniecznością uśpienia pupila i czuje się niezdolnymi do towarzyszenia przy zabiegu. Świadomość, że w pobliżu znajduje się znajoma osoba, może być dla psa uspokajająca. Jeżeli obawiasz się, że nie będziesz w stanie poradzić sobie sam, poproś o wsparcie bliską osobę. Obecność kogoś zaufanego zapewni Ci komfort i zmniejszy Twój stres. Pamiętaj, że decyzja o eutanazji zwierzęcia jest często koniecznością. Nie obwiniaj się z powodu jej podjęcia. Twój pies z pewnością jest Ci wdzięczny, że postanowiłeś ukrócić jego przedłużające się cierpienie.

Pies nie wie, co oznacza dla niego wizyta u weterynarza, dlatego właściciele powinni zachować spokój i próbować przekazać go swojemu pupilowi. Sama obecność weterynarza lub pobyt w klinice może przysporzyć zwierzęciu dodatkowego stresu. W takiej sytuacji zawsze daj psu poczucie, że nie opuścisz jego boku. Uspokajaj pupila głaskaniem dodając mu otuchy w ostatnich chwilach życia. Nie przejmuj się, jeśli podczas eutanazji emocje wezmą górę. Weterynarze doskonale wiedzą jak sobie radzić w takich sytuacjach i potrafią zrozumieć każdą reakcję. Jeżeli obawiasz się, że nie będziesz w stanie poradzić sobie sam, poproś o wsparcie bliską osobę. Obecność kogoś zaufanego zapewni Ci komfort i zmniejszy Twój stres.

Podjęcie decyzji o eutanazji zwierzęcia jest niezwykle trudne i uruchamia w nas wiele pytań. Eutanazja zwierząt objęta jest prawnym procedurom, co daje poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Lekarze weterynarii i pracownicy klinik dla zwierząt udzielą fachowych odpowiedzi na nurtujące pytania, wyjaśnią procedury i rozwieją wątpliwości. Nie obawiajcie się otwarcie pytać o wszlekie szczegóły. Im więcej będziecie wiedzieć o procesie eutanazji, tym lepiej będziecie przygotowani na moment, kiedy zaisnieje konieczność jej przeprowadzenia.

Eutanazja polega na wstrzyknięciu odpowiednio wysokiej dawki środka znieczulającego, po którym zwierzę zasypia. Pies nie odczuwa przy tym bólu. Nowoczesne preparaty medyczne, jakie stosuje się obecnie w gabinetach weterynaryjnych, nie powodują skutków ubocznych. Jeżeli po zatrzymaniu akcji krążenia występują jakiekolwiek reakcje mięśniowe, to nie są to zachowania kontrolowane przez mózg. Pies ich nie odczuwa.

Pies nie wie co oznacza dla niego wizyta u weterynarza, nie odczuwa zbliżającego się końca. Jednak psy to wrażliwe zwierzęta, które z pewnością są w stanie wyczuć niepokój i zmianę zachowania swoich właścicieli. Odczucia psa podczas ostatniej wizyty w klinice będą w dużej mierze zależały od spokoju i opanowania jego właściciela.  W przeszłości pojawiały się doniesienia o zwierzętach wyjących lub skomlących podczas zabiegu eutanazji. Obecna praktyka weterynaryjna oraz stosowane podczas uśpienia nowoczesne środki zapewniają całkowcie sprawną, bezbolesną i profesjonalną eutanazję.

Zgodnie z obowiązującym prawem eutanazja może być przeprowadzana wyłącznie przez lekarzy weterynarii.

Do przeprowadzenia eutanazji lekarze weterynarii stosują odpowiednie dawki środków znieczulających oraz środków nasennych. W celu zmniejszenia niepokoju zwierzęcia często stosuje się też doustny środek uspokajający.

Po eutanazji funkcje metaboliczne organizmu ustają w przeciągu 24-48 godzin i ropoczyna się proces rozkładu. Jest to zależne od czynników zewnętrznych, takich jak temperatura czy zaopatrzenie w tlen. Jeżeli pochówek zwierzęcia nie następuje natychmiast po uśpieniu, jego ciało umieszcza się w chłodni. Zgodnie z prawem, w celu zwalczania chorób zakaźnych, zwłoki zwierzęce podlegają Zgodnie z prawem, w celu zwalczania chorób zakaźnych, zwłoki zwierzęce podlegają utylizacji. Bardzo dobrą alternatywą do utylizacji zwierząt jest jednak kremacja zwierząt. Zwierzęta, które są pozostawione po eutanazji u weterynarza są przekazywane firmie utylizacyjnej lub takiej jak ROSENGARTEN, która od wielu lat zajmuje się kremacją zwierząt domowych i wsparciem ich właścicieli w tej trudnej chwili.

Zakopywanie zmarłego zwierzęcia na terenie lasu, własnej działki, ogrodu lub w innym miejscu w ziemi jest surowo zakazane przez prawo (art. 162 §1 Kodeksu Wykroczeń).  Czyn ten jest nielegalny również w świetle przepisów sanitarnych. Za własnoręczne zakopanie zmarłego pupila w ziemi można otrzymać mandat, w wysokości nawet 5000 zł.

Istnieje możliwość pogrzebania zmarłego zwierzęcia, ale tylko na wskazanych w tym celu cmentarzach (ich wykaz opublikował Główny Inspektorat Weterynarii). O tym, że martwe zwierzęta domowe mogą być bezpośrednio usuwane jako odpady przez zakopanie muszą zdecydować odpowiednie władze. Obecnie Polska nie posiada żadnych autonomicznych regulacji w sposób ogólny przewidujących taką możliwość, przez co pochowanie zgodnie z prawem padłego zwierzęcia domowego wymagałoby zezwolenia wydanego w drodze decyzji administracyjnej przez powiatowego lekarza weterynarii, za zgodą wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Z punktu widzenia przepisów sanitarno-weterynaryjnych cmentarz dla zwierząt to szczególny rodzaj składowiska odpadów. Musi on spełniać warunki gwarantujące, że zakopanie padłych zwierząt na danym terenie nie zagraża zdrowiu zwierząt i ludzi, w szczególności poprzez zabezpieczenie go przed dostępem osób trzecich, a także dostępem zwierząt dzikich i domowych, zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem wód gruntowych, lub nadmiernym rozwojem flory bakteryjnej powodującej procesy rozkładu.

Wielu właścicieli psów, którzy zmuszeni są pożegnać się ze swoimi pupilami, korzysta z usług profesjonalnej firmy pogrzebowej dla zwierząt domowych. Doświadczeni specjaliści doradzą jaka forma pochówku będzie najbardziej odpowiednia. Obecnie w Polsce najpopularniejsza jest kremacja. Istnieją także nieliczne cmentarze dla zwierząt (patrz wykaz Głównego Inspektoratu Weterynarii, link powyżej).

Kremacja zwierząt domowych to zdecydowanie najbardziej godna forma pożegnania. Właściciele zwierząt korzystający z usług zakładów kremacji zwierząt domowych mają do wyboru kilka możliwości pochówku. Jedni, po kremacji indywidualnej ulubieńca, zabiorą urnę z prochami do domu.  Inni, wybiorą kremację zbiorową, gdzie pupil odbędzie ostatnią podróż razem z innymi zwierzętami.

Firmy pogrzebowe zwierząt domowych posiadają często bogatą ofertę pamiątek. Dzięki nim, możemy ponownie doświadczyć obecności naszych ulubieńców, choćby symbolicznie.

Wiele krematoriów umożliwia przygotowanie uroczystości w specjalnej sali pożegnań. W spokojnej i kameralnej atmosferze możecie spędzić ostatnie chwile z ukochanym towarzyszem, jak również być obecni przy kremacji. Właściciele zwierząt otrzymują profesjonalną pomoc i wsparcie w żałobie, a ich życzenia zostają wysłuchane.

Wielu pogrążonym w żałobie właścicielom zwierząt pomaga rozmowa z tymi, którzy mają za sobą podobne doświadczenia. Sprzyjają temu specjalistyczne fora lub portale pamięci. Taka forma refleksji pomaga zachować wspomnienia o ukochanym pupilu. Na portalach właściciele zwierząt często mają możliwość stworzenia strony pamiątkowej dla swojego czworonoga i zapisywać na niej wszystkie ważne wspomnienia. Ponadto można odwiedzić strony pamiątkowe innych. Miłość do zwierząt i uczucie żalu po ich utracie łączy nas wszystkich.